Belangrike feite oor obstruktiewe slaapapnee
Dit is een van die mees algemene slaapsteurnisse ter wêreld en een van die gevaarlikstes. Dit is so gevaarlik dat dit nou beskou word as ‘n onafhanklike risikofaktor vir verskeie toestande soos hipertensie, hartsiektes, suikerprobleme en selfs beroertes. [1]
Baie mense weet daarvan, maar party is oortuig dat dit ‘n mite is en dink nie dit is gevaarlik nie. Daar word geskat dat tussen 3% en 7% van die volwasse bevolking daaraan ly. Dit is belangrik om daarop te let dat sommige subgroepe van die bevolking ‘n hoër risiko het om aan hierdie gevaarlike toestand te ly. Hierdie subgroepe is die manlike bevolking, vetsug en veral kinders met Downsindroom. [2]
Die doel van hierdie artikel is om openlik oor slaapapnee te praat. Ook om genoeg inligting te verskaf dat jy aan die einde van hierdie artikel die toestand sal verstaan, verstaan hoekom dit behandel moet word en hoe om dit te sif en diagnoseer.
Daar is verskillende tipes slaapapnee, maar die mees algemene tipe is obstruktiewe slaapapnee waarop gefokus gaan word in hierdie artikel.
Wat is obstruktiewe slaapapnee?
Kom ons breek die terminologie af. ‘n Apnee beteken die ophou van asemhaling. Met ander woorde, Obstruktiewe Slaapapnee, of OSA, beteken kortweg “Staking van asemhaling veroorsaak deur ‘n obstruksie in die lugweg tydens slaap”. Hierdie obstruksie vind gewoonlik in die boonste lugweg plaas. Dit kan wees as gevolg van ‘n groter as normale palaat; mangels of die basis van die tong wat terugval in die keel.
Wanneer die obstruksie voorkom, het die persoon steeds ‘n asemhalingspoging (probeer om lug in die longe in te suig). Natuurlik bereik geen lug (apnee) of baie min lug (hipopnee) die longe nie, wat ‘n daling in bloedsuurstofvlakke veroorsaak en in ruil daarvoor veroorsaak dat wat ons “opwekkings” of ontwakings noem om spiertonus te herstel en normale asemhaling te laat voortgaan. Hierdie staking van asemhaling en opwekkings kan honderde kere per nag gebeur, met die lyer wat nooit daarvan bewus is nie.
Vir ‘n kort video oor obstruktiewe slaapapnee, kan jy hier kyk: https://www.youtube.com/watch?v=LeOYEMg_EVE
Tekens en simptome
Een van die mees algemene tekens van OSA is harde snork. 50% Van chroniese snorkers het beduidende obstruktiewe slaapapnee wat ernstig genoeg is om behandel te word.
Jou bedmaat kla ook dat jy asemhalingspouses het tydens slaap en dat jy kan snak na lug tydens slaap. Jy kan ook aan oggendhoofpyne ly en jy kan ook soggens met ‘n droë mond wakker word. Dit is alles fisiese simptome, maar dit stop nie daar nie. Jou dagfunksionering kan ook benadeel word.
Gedurende die dag kan jy ook oormatig moeg voel en jy kan selfs sukkel om te konsentreer. Baie pasiënte kla dat hulle tydens vergaderings of selfs agter die stuurwiel aan die slaap raak. Jy kan ook ly aan gereelde ontwakings tydens slaap.
Maar wat van wanneer jy alleen slaap en jy weet net nie of jy aan OSA ly nie?
Gelukkig is daar siftingstoetsvraelyste wat jy kan voltooi wat in die slaapgesondheidsbedryf bekragtig en vertrou word.
Die eerste een is die STOP-BANG-vraelys. Dit is ‘n akkurate siftingsvraelys vir obstruktiewe slaapapnee. Jy kan hierdie vraelys gratis hier voltooi.
https://qxmd.com/calculate/calculator_531/stop-bang-score-for-obstructive-sleep-apnea
Berien CPAP & Suurstof YouTube verduideliking: https://www.youtube.com/watch?v=mE0YEokcIBs
Nog ‘n vraelys word die Epworth Sleepiness Scale (ESS) genoem. Dit is ‘n hulpmiddel wat dikwels deur slaapgesondheidspraktisyne gebruik word om te kyk of oormatige slaperigheid in die dag voorkom. Jy kan dit ook gratis hier voltooi.
https://qxmd.com/calculate/calculator_85/epworth-sleepiness-scale
Die groot wegneem-boodskap
Die erns van obstruktiewe slaapapnee het byna altyd ‘n wanpersepsie. Die feit is dat dit ‘n uiters ernstige toestand is wat, indien dit nie behandel word nie, gesondheidsprobleme in die toekoms kan veroorsaak. Dit is waar dat alle soorte apnee verskillende vlakke van erns het, en natuurlik sal dit die soort behandeling en ingryping wat nodig is, bepaal.
As jy as volwassene meer as 5 keer per uur ophou asemhaal, benodig jy een of ander behandeling. As jy nie suksesvolle behandeling kry nie, is die kanse groter dat die apnee mettertyd vererger.
Obstruktiewe slaapapnee beroof jou nie net van goeie kwaliteit en hoeveelheid slaap nie. Dit beroof jou ook daarvan om ‘n gesonde, fikse en produktiewe mens te wees wat jy veronderstel is om te wees.
Elke keer as jy gedurende die nag ophou asemhaal terwyl jy slaap, ervaar jy ‘n daling in suurstofvlakke. Jou brein maak jou dan net genoeg wakker om spiertonus te herstel en jou weer te laat asemhaal. Daarbenewens, elke keer as jy ophou asemhaal, gaan jou liggaam in onnodige stres – die sogenaamde “veg of vlug-modus”. Met ander woorde, ‘n slaapapnee-pasiënt veg letterlik vir sy/haar lewe gedurende die tyd van die dag wanneer die liggaam veronderstel is om te rus en te herstel.
Dit gebeur uur na uur, nag na nag, week na week, jaar na jaar. Dus, sonder doeltreffende behandeling, kan slaapapnee chroniese siektes soos hartversaking, tipe 2-diabetes (T2DM), hipertensie, verskillende soorte kankers of selfs beroertes help veroorsaak. Dit kan jou lewenskwaliteit verminder en ‘n negatiewe impak op jou produktiwiteit hê, bo en behalwe die mede-morbiditeite hierbo genoem.
Gelukkig word obstruktiewe slaapapnee so professioneel nagevors dat slaapwetenskaplikes, – klinici en – terapeute regoor die wêreld presies weet hoe om alle soorte slaapasemhalingsversteurings te diagnoseer.
Behandeling met deurlopende positiewe lugwegdruk (CPAP) kan blywende voordele bied. Kontak ons vandag nog by Berien CPAP en Suurstof vir jou slaapapnee oplossing. Ons is ‘n betroubare CPAP- en suurstofverskaffer.
Spesiale erkenning
Spesiale erkenning en ‘n groot dankie aan Jan-Daniel Uys wat Berien CPAP & Suurstof toestemming gegee het om sy Engelse blog genaamd Important facts about Obstructive Sleep Apnea te mag vertaal na Afrikaans.
Skakel na oorspronklike blog: https://www.arkelsleepclinic.co.za/important-facts-about-obstructive-sleep-apnea/
Verwysings
[1] M Naresh 2008 ‘The Epidemiology of Adult Obstructive Sleep Apnea’ Proc Am Thorac Soc; 5(2): 136-134
[2] M Naresh 2008 ‘The Epidemiology of Adult Obstructive Sleep Apnea’ Proc Am Thorac Soc; 5(2): 136-134